BOLALARDA YANGI CORONAVIRUS INFEKTSIYASI POST-COVID BUZILISHLARI BILAN

TO'LIQ MATN:

Abstrakt

COVID-19 pandemiyasi aholi salomatligiga salbiy ta'sir ko'rsatdi va tobora keng tarqalgan o'tkir respiratorli infektsiyalarning xavfli sababiga aylanib  bormoqda, ayniqsa bolalar va o'smirlarda. Ishning maqsadi: xorijiy va mahalliy tadqiqotlarga ko'ra, yangi koronavirus infektsiyasining o'tkir davrining klinik ko'rinishini va bolalarda post-Covid sindromi kechish variantlarini tahlil qilish. Material va usullar: tanlangan mavzu bo'yicha Pubmed, Medline va elibrary ma'lumotlar bazalaridagi nashrlar o'rganildi. Natijalar va muhokamalar: Respublikamizda 1 yoshdan 18 yoshgacha bo‘lgan bolalarda koronavirus infeksiyasining kechishi bo‘yicha o‘tkazilgan retrospektiv tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, COVID-19 ning og‘ir va o‘ta og‘ir kechishi tez-tez kasal bo‘lgan bolalarda va allergodermatit, qandli diabet, markaziy asab tizimining perinatal shikastlanishi kabi xamrox kasalliklarga chalingan bolalarda kuzatilgan. Og'ir holatlarda nafaqat nafas olish tizimi, balki yurak-qon tomir tizimi, oshqozon-ichak trakti, markaziy asab tizimi va boshqa tizimlarning shikastlanishi kuzatildi. 70,8% patologik shikastlanishlar qon ivish tizimining buzilishi bilan birga kelgan. Ko'pchilik bolalar bu infektsiyadan butunlay tuzalib ketishlari aniqlandi, ammo ba'zilarida uzoq vaqt davomida keng ko'lamli alomatlar mavjud. COVID-19 ning o'ziga xos xususiyati shundaki, u bir nechta a'zo va tizimlarga (masalan, o'pka va yurak, markaziy asab tizimi va oshqozon-ichak trakti) ta'sir qiladi, bu bolalarda surunkali patologiyaning shakllanishi shaklida uzoq muddatli oqibatlarga olib kelishi mumkin. Post-Covid sindromi deb ataladigan ushbu holat oilaviy shifokor va ixtisoslashgan mutaxassislarning to'liq e'tiborini, shuningdek, reabilitatsiya choralarini talab qiladi. Xulosa: COVID-19 bolalar sog'lig'i normallashgandan so'ng tananing turli muhitlarida SARS-CoV-2 RNKsining uzoq muddat aniqlanishi bilan tavsiflanadi. Ba'zi hollarda post-Covid sindromi deb ataladigan og'ir klinik ko'rinish ko'p tizimli yallig'lanish sindromi va boshqa asoratlar shaklida rivojlanishi mumkin. Bularning barchasi COVID-19 bilan kasallangan bemor bilan oila ichidagi aloqada bo‘lgan bolalarni nafaqat umumiy klinik va instrumental tekshirish usullaridan foydalangan holda, balki ushbu toifadagi bolalarni samarali aniqlash, davolash taktikasini va reabilitatsiyasini tashkil etish orqali dinamik monitoring qilish zarurligini ko‘rsatadi.

Mualliflar haqida

Adabiyotlar ro'yxati

Aleksandrovich Yu.S. et al. Features of clinical manifestations and treatment of the disease caused by a new coronavirus infection (covid-19) in children / Guidelines 2020, P. 28

Bobomuratov T.A., Bakirova M.A. R. Coronavirus infection sini ogir formasini utkazgan bollarda COVID-19 kasallikning clinics hususiyatlarini retrospectives takhlili / Journal of Infection, immunity and pharmacology, No. 5/2021 – p.360-361

Bobomuratov T.A., Karimova N.A. COVID-19 kasalligi ўtkazgan bollarda yurak-kon tomir tizimi ўzgarishlari / Infection, immunity and pharmacology, No. 5/2021 – p.359

Diagnosis, treatment and prevention of coronavirus infection COVID-19 in children. Temporary clinical recommendations of the Ministry of Health of the Republic of Uzbekistan, the National Chamber of Innovative Healthcare of the Republic of Uzbekistan, Akhmedova, D.I., Inoyatova F.I., Tuychiev L.N. et al. – P.94.

Coronavirus infection in children. Zvereva N.N., Saifullin M.A. et al / Pediatrics Vol. 99, No. 2, 2020 – pp. 270-278

National guidelines on COVID-19 of the Ministry of Health of the Republic of Uzbekistan, WHO, Tashkent 2020, March 26 -173 p.

Features of the course of coronavirus infection in children. Alimova Kh.P., Rakhmanova D.I., Mardanova Kh.A. with co-authors / Zh Infection, immunity and pharmacology, No. 4 / 2021 – pp. 34-39

Prevention, diagnosis and treatment of new coronavirus infection (COVID-19). Temporary methodological recommendations of the Ministry of Health of the Russian Federation Version 7 Avdeeva et al. – 2020 – P.166

Rehabilitation treatment of sick children of puberty after COVID-19 / Azizova R.A., Mukhitdinova M.I. et al. // Zh Infection, immunity and pharmacology, No. 3/2021 – pp. 11-14

Khudoydodova S.G., Farmanova M.A. COVID-19 and children / F Infection, immunity and pharmacology, No. 3 / 2021 – pp. 180-183

COVID-19 in childhood: what does the accumulated experience say? A.I. Safina, I.I. Zakirov et al. /AND. Russian Bulletin of Perinatology and Pediatrics, 2020;65: (5) – p.193-197 DOI: https://doi.org/10.21508/1027-4065-2020-65-5-193-197

COVID-19 kasalligi ўtkazgan bolalarda zinc microelements etishmovchiligini aniklash / Bobomuratov T.A. va b. // Zh Infection, immunity and pharmacology, No. 5/2021 – pp. 361-362

Chen ZM, Fu JF, Shu Q, Chen YH, Hua CZ, Li FB, Lin R, Tang LF, Wang TL, Wang W, Wang YS, Xu WZ, Yang ZH, Ye S, Yuan TM, Zhang CM, Zhang YY. Diagnosis and treatment recommendations for pediatric respiratory infection caused by the 2019 novel coronavirus. World J. Pediatr. 2020 Feb 5. doi: 10.1007/s12519-020-00345-5. [Epub ahead of print] DOI: https://doi.org/10.1007/s12519-020-00345-5

Chen ZM, Fu JF, Shu Q. New coronavirus: new challenges for pediatricians. World J. Pediatr. 2020 Feb 10. doi: 10.1007/s12519-020-00346-4. [Epub ahead of print]] DOI: https://doi.org/10.1007/s12519-020-00346-4

Dong Y., Mo X., Hu Y., Qi X., Jiang F., Jiang Z., Tong S. Epidemiology of COVID-19 Among Children in China. Pediatrics 2020; 145(6): e20200702. DOI: 10.1542/peds.2020-070 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2020-0702

Georgian Med News. 2021 Apr;(313):124-127. COVID-19 AND CHILDREN: COMPLICATIONS AND LATE OUTCOMES

Leung CW, Kwan YW, Ko PW, et al. Severe acute respiratory syndrome among children. Pediatrics. 2004;113: 535–543 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.113.6.e535

Lu X, Zhang L, Du H, Zhang J, Li YY, Qu J, et al. SARS-CoV-2 Infection in Children. N Engl J Med. 2020 Mar 18. DOI: 10.1056/NEJMc2005073 DOI: https://doi.org/10.1056/NEJMc2005073

Hong H, Wang Y, Chung HT, Chen CJ. Clinical characteristics of novel coronavirus disease 2019 (COVID-19) in newborns, infants and children. Pediatr Neonatol. 2020 Apr;61(2):131-132. DOI: 10.1016/j.pedneo.2020.03.001 DOI: https://doi.org/10.1016/j.pedneo.2020.03.001

Huang C, Wang Y, Li X, Ren L, Zhao J, Hu Y, Zhang L, Fan G, Xu J, Gu X, Cheng Z, Yu T, Xia J, Wei Y, Wu W, Xie X, Yin W, Li H, Liu M, Xiao Y, Gao H, Guo L, Xie J, Wang G, Jiang R, Gao Z, Jin Q, Wang J, Cao B. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. Lancet. 2020 Feb 15; 395 (10223): 497–506. doi: https://doi. org/10.1016/S0140-6736(20)30183-5 DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30183-5

Pediatr Pulmonol. 2020 Oct;55(10):2565-2575. doi: 10.1002/ppul.24991. Epub 2020 Aug 4. Clinical characteristics of COVID-19 in children: A systematic review DOI: https://doi.org/10.1002/ppul.24991

Public Health. 2020 Dec;189:153-157. doi: 10.1016/j.puhe.2020.10.012. Epub 2020 Oct 23. Predictors of laboratory-positive COVID-19 in children and teenagers DOI: https://doi.org/10.1016/j.puhe.2020.10.012

Recommendations for the diagnosis, prevention and control of the 2019 novel coronavirus infection in children (first interim edition)]. [Article in Chinese]. Zhonghua Er Ke Za Zhi. 2020 Mar 2;58(3):169-174. DOI: 10.3760/cma.j.issn. 0578-1310.2020.03.001

The Novel Coronavirus Pneumonia Emergency Response Epidemiology Team. The Epidemiological Characteristics of an Outbreak of 2019 Novel Coronavirus Diseases (COVID-19) — China, 2020[J]. China CDC Weekly. 2020; 2 (8): 113-122 DOI: https://doi.org/10.46234/ccdcw2020.032

Int J Infect Dis. 2021 Mar;104:655-660. doi: 10.1016/j.ijid.2021.01.036. Epub 2021 Jan 18.Epidemiology, characteristics and outcome of children hospitalized with COVID-19 in Oman: A multicenter cohort study DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijid.2021.01.036

Yu P., Zhu J., Zhang Z., Han Y.A. Familial Cluster of Infection Associated With the 2019 Novel Coronavirus Indicating Possible Person-to-Person Transmission. J Infect Dis 2020; 221(11): 1757–1761. DOI: 10.1093/infdis/jiaa07 DOI: https://doi.org/10.1093/infdis/jiaa077

JAMA Netw Open. 2021 May 3;4(5): e218824. doi: 10.1001/jamanetworkopen.2021.8824. Clinical Characteristics and Transmission of COVID-19 in Children and Youths During 3 Waves of Outbreaks in Hong Kong

Qiu H, Wu J, Hong L, Luo Y, Song Q, Chen D. Clinical and epidemiological features of 36 children with coronavirus disease 2019 (COVID-19) in Zhejiang, China: an observational cohort study. Lancet Infect Dis. 2020; S1473-3099(20)30198-5. DOI: 10.1016/S1473-3099(20)30198-5 DOI: https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30198-5

Wei M., Yuan J., Liu Y. Novel Coronavirus Infection in Hospitalized Infants Under 1 Year of Age in China. JAMA 2020; 323(13): 1313–1314. DOI: 10.1001/jama.2020.2131 DOI: https://doi.org/10.1001/jama.2020.2131

Zhongguo Dang Dai Er Ke Za Zhi. 2020 Mar;22(3):215-220.doi:10.7499/j.issn.1008-8830.2020.03.007. Clinical features and chest CT findings of coronavirus disease 2019 in infants and young children

Qanday qilib iqtibos keltirish kerak

Agzamova Ш. ., & Shaxizirova И. . (2024). BOLALARDA YANGI CORONAVIRUS INFEKTSIYASI POST-COVID BUZILISHLARI BILAN. Xalqaro Ilmiy Pediatriya Jurnali, 3(5), 589–594. https://doi.org/10.56121/2181-2926-2024-3-5-589-594
Ko'rishlar soni: 16